Interview met Yves De Pauw
Hamlet is geen stoere Viking en dus een buitenbeentje. Hetzelfde kan je eigenlijk wel zeggen over Compagnie Lodewijk/Louis. Niet dat ze niet stoer zijn (superstoer!), maar het theater dat ze maken valt buiten verschillende hokjes: voor tieners, maar ook voor volwassenen; luid en schreeuwerig, maar ook lief. Wij spraken met maker én Aalstenaar Yves De Pauw. Lees je mee?
Hamlet Hamletsson is een vrije bewerking van Shakespeares 'Hamlet'. Wat trok je aan in deze tekst?
Het is voor mij van alle Shakespeares hét stuk bij uitstek dat jongeren kan aanspreken. Een zoon, die als buitenbeentje in zijn wereld staat, verliest plots zijn vader en krijgt een immense druk op de schouders omdat hij in de voetsporen moet treden en omdat hij de moord op zijn vader aan het licht moet brengen. Dit zorgt voor een mentale kortsluiting bij hem.
Die druk, de verwachtingen van buitenaf, het niet thuis horen in de wereld waarin je zit, het mentaal ten onder gaan en jezelf verliezen, is volgens mij extreem herkenbaar voor de puberende jongeren van vandaag. De wereld waarin zij opgroeien biedt hen geen enkele zekerheid. Een klimaat dat de foute kant opgaat, een virus dat heel de wereld lamlegt, oorlog die steeds dichterbij komt, drugsgeweld om de hoek en een digitaal platform als voornaamste ontmoetingsplaats waarbij iedereen zich als product in de kijker zet.
In die zin is de bewerking heel vrij en licht ik er de thema’s uit die binnen dit kader het meest relevant zijn: de mentale worsteling, de eerste stappen in een liefdesrelatie, de eerste begeerte die de kop opsteekt, de vriendschap voorbij de pose… Ook is op een paar woorden na, de tekst helemaal nieuw geschreven. Anderzijds blijf ik heel trouw aan de versvoet waarin Shakespeare schrijft, de vijfvoetige jambe, omdat daar een grote kracht in schuilt, een onderhuidse stuwing, onmerkbaar, die je kan meenemen in het verhaal.
Waar komt onze fascinatie voor Vikingen vandaan volgens jou?
We hebben een heel duidelijk, rechtlijnig, zwart-witbeeld van wat een Viking was en hoe die leefde. Volgens mij ligt daar een verklaring voor de populariteit van hun geschiedenis. In één beeld kan je vatten hoe die mensen in het leven stonden. Ongetwijfeld was het allemaal veel genuanceerder, maar we bekijken nu eenmaal de Vikings vanuit de blik van de mensen die het slachtoffer werden van hun plundertochten. In die zin is het een dankbare setting om daar iets tegenover te kunnen zetten. Het is dan snel verteld dat Hamlet, de poëtische ziel, niet thuishoort in de wereld.
Je richt je tot de doelgroep tieners. (Al zijn volwassenen natuurlijk ook meer dan welkom.) In de theaterwereld zijn die moeilijk te bereiken. Waarom doe je dit dan toch? Wat vind je fijn aan spelen voor tieners?
Ze zijn de nog-net-niet-volwassenen. Ze zitten als het ware in de laatste proef die het leven hen voorschotelt voor ze ‘erbij gaan horen en ze serieus genomen kunnen worden’. Ze zijn zichzelf volop aan het ontdekken en aan het vormen. Alles wat hen overkomt en de keuzes die ze maken, zullen hun als mens bepalen. Voor mij is het de meest fascinerende ontwikkelingsfase. Emoties zijn onversneden, allesomvattend en niet te relativeren. Ratio heeft er geen vat op. Voor hen theater kunnen maken, is een voorrecht voor mij. De kans om hen met een eeuwenoud verhaal te kunnen raken en verwonderen, is er een die we niet mogen laten liggen. Zoals ik hier boven al zei, groeien zij op in een tijd die weinig benijdenswaardig is. Wij, millennials, groeiden op in een onbegrensde wereld, bijna het tegenovergesteld van hoe het nu moet voelen, volgens mij.
Welke reacties op het stuk zijn je bijgebleven?
Er wordt zeer heftig gereageerd op de emotionele en irrationele uitingen van Hamlet. Op een bepaald moment is hij verbolgen dat zijn moeder zo snel het bed deelt met zijn nonkel. Vrij snel in het stuk, noemt haar een slet. Dit zorgt voor een schokgolf aan reacties in de zaal. Zoiets vind ik geweldig. Op dat moment neemt de intuïtie het over van de opvoeding en staat er geen rem op de emotie van het tienerpubliek. Als dan, een half uur later, Hamlet opnieuw op die manier over zijn moeder spreekt, is de reactie er niet. Doordat ze hem hebben kunnen zien, doordat ze hem hebben kunnen voelen, doordat ze kunnen meeleven met de heftigheid van de situatie waarin hij beland is en de rollercoaster aan emoties die hem overspoelen, is het voor hen plots heel evident dat hij zo extreem over zijn moeder praat.
Over welk element van de voorstelling ben je zelf het meest tevreden? Wat vind je het leukst om te spelen?
Ik ben heel tevreden dat de thema’s die wel willen naar voor schuiven in het verhaal, er zo helder en breekbaar uit komen. De worsteling van Ophelia, het tienermeisje, met haar begeerte, de mentale kwelling van Hamlet, de schoonheid van een nieuwe verliefdheid op later leeftijd, de vriendschap die een groot effect kan hebben op iemands daden…
Het filmpje dat een klas uit Wilrijk stuurde, was alvast een geweldig cadeau om als makers te krijgen.
Het leukst om te spelen voor mij, is de passage met de Geest, die zijn zoon de immense druk op de schouders komt laden. De grens tussen het schrijnende en de humor in de scène, is heel fijn om te bewandelen. En dat is toch nog altijd de reden waarom we als Compagnie Lodewijk/Louis ons eigen theater maken.
Wanneer is een voorstelling voor jou geslaagd? Met welk gevoel wil je dat het publiek naar huis gaat?
Dat er stof opwaait, mensen (tieners) beroerd zijn (lachen, jouwen, stil worden…) en dat de thema’s kunnen besproken worden achteraf.
We kijken ernaar uit!