Interview Stijn Van de Wiel
Stijn Van de Wiel is een Kempenzoon en één van de drijvende krachten achter theatergezelschap De Mannschaft. Hij schreef de tekst van 'Jordy' vanuit een maatschappelijke bezorgdheid, maar ook uit liefde voor zijn medemens. Klef zijn mag, als je er maar op tijd wat humor tegenaan gooit.
Dag Stijn, een eenvoudige vraag om te beginnen: Wie is Jordy?
Een eenvoudige vraag waarop ik niet zo makkelijk kan antwoorden. Misschien kan je onze Jordy het best zien als een symbool voor alle jongeren die het thuis iets lastiger hebben, met minder centen en minder kansen. Het theaterstuk gaat over sociale ongelijkheid die al aan het begin van een leven start. Ons personage is 27 jaar, maar heeft veel affiniteit met pubers. Hij is verzonnen, maar wel ontstaan na dat vreselijke verhaal over de echte Jordy die in zijn tentje in de Blaarmeersen overleden is. Op dat moment hebben we als maatschappij gefaald. Ik had er toen geen woorden voor, maar de kiem voor 'Jordy' was gelegd.
Hoe heb je het verder aangepakt, na de verontwaardiging?
Waar we met De Mannschaft veel ervaring in hebben, is jongeren aanspreken. We spreken hun taal en daarin is humor en herkenbaarheid heel belangrijk. Ik schreef mijn tekst voor iedereen die ooit veertien is geweest, inclusief mezelf als vader van drie tieners. 'Jordy' gaat over kansarmoede, maar we zoomen wel uit. Het gaat over zien en gezien worden en dat zijn universele gevoelens. Vandaag zien we elkaar veel te weinig. Echt contact, echt met elkaar praten verdwijnt door de vele schermen rondom ons heen.
Het tweede personage naast Jordy is Sophie-Charlotte. Zij komt uit een heel rijke familie, maar voelt dezelfde leegte. Ziet iemand mij? Kan iemand met mij praten? Uiteindelijk kijken ze door elkaars ogen en leren ze van elkaar.
We hebben op voorhand gespeeld voor jongeren die zelf in instellingen zitten en zij waren blij dat er over hun situatie gesproken werd. Ze voelden zich erkend, al kwam het wel heel dichtbij. Sommigen zeiden dat ze hun leven op de scène zagen.
Hoe vind je het evenwicht tussen ernst en humor?
We gaan de zware thema's niet uit de weg, maar gebruiken ook veel humor. Lachen en huilen staan dicht bijeen en zolang er respect is, kan er veel. Al heel snel maken we duidelijk dat je naar een theaterstuk kijkt. Het is bijna een parodie op de werkelijkheid waarin we veel metaforen gebruiken. We schakelen snel tussen emoties en ontzenuwen de boel op tijd met de nodige humor.
Hoe doen de acteurs Lien Thys en Robbert Vervloet het?
Die twee, da's vuurwerk. Het zijn fantastische acteurs die ook affiniteit met het thema hebben. Bovendien voelen ze een klik met de jongeren voor wie we vaak spelen. Zij weten hoe je de aandacht van een publiek vasthoudt. Het is een feest om naar hen te kijken. Zelfs als ze een uur zwijgend op het podium zouden staan, zou ik nog willen kijken. Al zal dat nooit gebeuren, want ze kunnen niet stilstaan (lacht). Het zijn net twee pingpongballen op de scène.
Met welk gevoel wil je dat de toeschouwers na de voorstelling naar huis gaan?
Met De Mannschaft stellen we vooral vragen in plaats van ze te beantwoorden. Het zou fijn zijn als mensen zelf gaan nadenken en misschien de wereld op een iets andere manier bekijken. Ik merk wel dat onze voorstellingen mensen raken en ik hoop dat ze voelen dat niet iedereen voor zijn leven kiest. De keuzes liggen niet altijd voor het oprapen. Het is ingewikkelder dan ik op voorhand dacht en dat heeft me ook echt geraakt bij het maken van 'Jordy'
Ook zou ik willen dat we goed voor elkaar zorgen. Psychologen worden overspoeld met hulpvragen. Ons mentaal welzijn brokkelt af. Onlangs nog, toen ik op bezoek in Luik was, choqueerde het me hoeveel mensen er op straat lagen, drugs gebruikten en niemand die ervan opkeek. Ik heb er wakker van gelegen, want dit mogen we nooit normaal vinden.
Nu uiteindelijk geloof ik wel dat het in orde komt. De mens is een sociaal wezen. We hebben elkaar nodig. Zonder schermen.
Laten we alvast in het theater beginnen. Afspraak op 22 maart in De Werf!
Bedankt voor het gesprek.
Weetje!
Stijn Van de Wiel is niet enkel de creatieve kracht achter De Mannschaft, maar ook regisseur, schrijver, soms acteur en docent. Hij werkte onder andere voor Het Gevolg, Open Doek vzw, Theater Stap, de Warande, de Kaaiman, Kunst in Zicht, Het Paleis, Villanella, Luxemburg, verschillende lerarenopleidingen en verschillende theatergezelschappen…
Hij acteerde in Zillion (2022), Chaussée d'Amour (2016) and Undercover (2019).